Op deze pagina staan de objecten in/aan de Burghardt van den Berghstraat en Stijn Buysstraat in Bottendaal, Nijmegen Midden:
Klik op het item wat u wilt zien voor directe toegang of scroll door alle artikelen van deze straat. Via het balletje met pijl rechts onderaan komt u hier weer terug (browsers in Windows).
Klik hier om terug te gaan naar de pagina Nijmegen Midden.
Blok van drie woningen
Een blok van drie woningen en een van oorsprong winkel met bovenwoning, ontworpen als straathoek van de Stijn Buysstraat met de Burghardt van den Berghstraat in de wijk Bottendaal.
Het zijn bakstenen panden van twee bouwlagen met souterrain (behalve de winkel), gedekt met een vlak dak met pannen dakschilden langs de straat.
De souterrain-zone is met gestucte blokken uitgewerkt als sokkel. De twee etages daarboven gescheiden door een smalle lijst. Afgezien van het eigenlijke hoekpand bestaan de huizen uit een brede en een smalle as, met links de via een trap te bereiken, terugliggende voordeur en een smal venster daarboven, en rechts op beide etages een gekoppeld venster. Alle vensters, die schuiframen bevatten hebben evenals de deurportieken een licht gebogen bovenzijde met gestucte omlijsting.
De hoek van het complex is afgeschuind als etalage. Op de etage is een houten erker op consoles, eveneens overhoeks geplaatst, met driedelig venster. Het dak daarboven is uitgewerkt als een afgeknot torendak, met leien. Het complex heeft een brede dak- en gootlijst.
Op de hoek en aan de Stijn Buysstraat zijn nog drie dakkapellen aanwezig, waarvan één met driehoekig fronton. Dat geldt ook voor de enige dakkapel aan de Burghardt van den Berghstraat.
Bouwjaar: ca. 1890.
Karakteristiek bouwblok uit het eind van de negentiende eeuw, sterk beeldbepalend als straathoek ook in verband met tegenoverliggende hoekpanden.
Dit complex is een gemeentelijk monument.
datum foto: 19-04-2017
bron foto: Paul Marsman©
Complex met woningen
Op de hoek van de Burghardt van den Berghstraat en de Van Dulckenstraat in de wijk Bottendaal staat dit complex met woningen.
Dit complex omvat een woonhuis, alsmede een beneden- en bovenwoning met een door een eenvoudig smeedijzeren spijlenhek omzoomde voortuin.
De ingang van het woonhuis en de benedenwoning zijn gesitueerd aan de Burghardt van den Berghstraat, die van de bovenwoning aan de Van Dulckenstraat. Het blok is in 1897 gebouwd in neorenaissancestijl. De grond voor de aanleg van de Burghardt van den Berghstraat is op 10 juli 1889 aangekocht. Met de aanleg van de Van Dulckenstraat is op 24 juli 1894 begonnen.
Het pand is in de Tweede Wereldoorlog met name op de hoek getroffen door een granaat. Het meerkleurige glas-in-lood is hier in gewijzigde vorm teruggebracht, evenals de mantels van de stookplaatsen. De ornamenten in de stucplafonds zijn niet meer terug gebracht.
Omschrijving
Het in kruisverband gemetselde, bakstenen blok is opgetrokken op U-vormige grondslag rond een binnenplaatsje en telt twee bouwlagen onder een afgeplat dak. Het dak is aan de straatzijde voorzien van een schild gedekt met gesmoorde kruis- of bouletpannen, bij het woonhuis vervangen door shingles. Het blok is deels onderkelderd. De gevels aan straatzijde hebben een vlakke gepleisterde plint, afgedekt met een geprofileerde deklijst, geprofileerde speklagen, een geprofileerde cordonlijst en worden afgesloten met een hoofdgestel. Het fries is door consoles met Ionische kapitelen onderverdeeld in vakken. Deze vakken bevatten in een rechthoekige perklijst een guirlande met druiventrossen en onder meer appels. Alle gevelopeningen hebben afgeschuinde hoeken aan de bovenzijde en worden ontlast door een om de afschuiningen gevormde steens rollaag met gepleisterde hoek- en sluitstukken. De sluitstenen zijn versierd met onder meer een druiventros. De vensters op de verdieping hebben of een balkon of een schijnbalustrade voor een terugliggende bakstenen borstwering. De balustrades hebben gedraaide balusters met zware hoekbalusters bij de balkons. De balkons rusten op geprofileerde korbelen. De buitendeuren hebben een hardstenen onderdorpel en neuten en zijn bereikbaar via een hardstenen trap.
De VOORGEVEL aan de Burghardt van den Berghstraat bestaat uit twee gespiegelde en vrijwel identieke delen. De begane grond heeft een entree met niet oorspronkelijke deur en bovenlicht bezet met meerkleurig glas-in-lood. Aan de ene zijde bevindt zich een tweelichtvenster met enkelruits schuifvensters, aan de andere zijde een enkelruits schuifvenster. De bovenlichten bij de benedenwoning zijn bezet met meerkleurig glas-in-lood. De verdieping heeft bij het woonhuis rechts een tweelichtvenster met enkelruits schuifvensters, links een balkon met enkelruits deuren. Tussen de gevelopeningen een vlaggenhouder met rechts een identiek balkon, links twee enkelruits schuifvensters. De bovenlichten zijn hier nog bezet met meerkleurig glas-in-lood. Het dakvlak bevat enkele dakvensters.
De LINKER ZIJGEVEL bevat rechts op de begane grond zowel als op de verdieping twee enkelruits schuifvensters met daartussen een blindvenster. Het linker schuifvenster op de begane grond is vervangen door een 2- ruits stolpraam. De bovenlichten zijn bezet met meerkleurig glas-in-lood. Geheel links bevindt zich op de begane grond de entree naar de bovenwoning met gewijzigde deur en bovenlicht bezet met meerkleurig glas-in- lood. De plint bevat een 2-ruits kelderlicht en een verdekte toegang tot de kelder.
Op de hoek van het blok bevindt zich een uitgebouwde vierzijdige toren, die boven de gootlijst met een extra bouwlaag overgaat in een zeshoekige toren. De toren wordt bekroond met een hoekige uivormige spits bekleed met zink. Het hoofdgestel loopt door over de toren. De verdieping heeft een omlopend balkon. De gevels bevatten smalle vensters en deuren, de bovenste bouwlaag twee blindnissen. Deze nissen en de twee vensters daartussen worden bekroond met een halfronde nis met daarin pleisterwerk in de vorm van een schelp.
De gepleisterde gevels rondom de BINNENPLAATS bevatten enkele enkelruits vensters en ter plaatse van de bovenwoning een 2-ruits stolpraam met bovenlicht bezet met ongekleurd kathedraalglas.
Het INTERIEUR van het woonhuis en de bovenwoning is vrijwel identiek. De niet door oorlogsschade getroffen ruimten hebben een stucplafond met midden- en hoekornamenten. Het hoekornament voorzien van een schelp, de middenornamenten met fruit, kettingen en vrouwenkopjes. Enkele vertrekken hebben een zwartmarmeren mantel ingelegd met zwart-groen geaderd marmer. De bovenwoning heeft nog een nagenoeg oorspronkelijke keuken met terrazzo aanrechtblad, de benedenwoning heeft nog deels de oorspronkelijke betegeling in de keuken met rand van in Delfts blauw geschilderde tegels. In de hal van de benedenwoning bevindt zich een witmarmeren vloer en houten panelen onder de vensters. Het interieur van het woonhuis is grotendeels ontdaan van oorspronkelijke elementen. De hal heeft nog een witmarmeren vloer en onderdorpels. De trap heeft gietijzeren balusters en een gedraaide houten trappaal.
De voortuin wordt van het trottoir gescheiden door een smeedijzeren hekwerk.
Waardering:
- Van architectuurhistorische waarde als goed en gaaf bewaard voorbeeld van een blok herenhuizen met ornamentiek bedoor de neorenaissance. Het blok valt op door hoogwaardige esthetische kwaliteiten, zoals het geavanceerde materiaalgebruik en de rijke ornamentiek. Karakteristiek zijn onder meer de stucornamenten in de voorgevel en de onderdelen in het interieur. Er is sprake van een ensemblewerking als onderdeel van de bebouwing langs de Burghardt van den Berghstraat en de Van Dulckenstraat, waarbinnen het blok behoort tot de omstreeks 1900 gangbare herenhuizen, welke samen met de oudere en latere typen en stijlen goed de ontwikkeling van de bouw van herenhuizen weergeven.
- Van stedebouwkundige waarde door de situering aan de Burghardt van den Berghstraat en de Van Dulckenstraat. Deze wegen bezitten nog een in vrij gave staat bewaard gebleven bestand aan historische huizen, die een aantrekkelijk en waardevol straatbeeld vormen.
- Van cultuurhistorische waarde als herkenbaar element uit een maatschappelijke ontwikkeling. Het blok is gebouwd als huisvesting voor de nieuwe en kapitaalkrachtige stedelijke elite, die zich bij voorkeur vestigde in kapitale herenhuizen in de nieuw aangelegde straten rond de oude stad; een stadsuitbreiding die met het verwijderen van de vestingwerken aan het eind van de 19de eeuw mogelijk was geworden.
Deze drie wooneenheden vormen tezamen, inclusief het hekwerk één Rijksmonument.
datum foto: 25-02-2016
bron foto: Paul Marsman©
De Titus Brandsma Gedachteniskerk
Deze Kerk met een memorial (tot 1 maart 2004 Sint-Jozefkerk) in Nijmegen is een driebeukige kruisbasiliek, gelegen aan de Stijn Buysstraat/van Trieststraat/het Keizer Karelplein. Het gebouw is vernoemd naar Titus Brandsma.
Deze kerk is sinds 2004 grotendeels aan de eredienst onttrokken en ingericht als een memorial voor de Karmeliet Titus Brandsma.
De karmeliet A.S. (Titus) Brandsma (1881-1942) was hoogleraar aan de Katholieke Universiteit Nijmegen. Als geestelijk adviseur van de rooms-katholieke Journalistenvereniging ageerde hij tegen de verplichte plaatsing van N.S.B.-advertenties in Nederlandse kranten. Hiervoor werd hij opgepakt en in 1942 in het concentratiekamp Dachau vermoord. Titus Brandsma werd in 1985 zalig verklaard. In 1998 ging het Titus Brandsma Memorial met de urn van de Titus Brandsma kapel over naar de Jozefkerk aan het Keizer Karelplein die voor die gelegenheid later werd omgedoopt tot de "Titus Brandsma Memorial."
De kerk is in 1908-1909 gebouwd naar een ontwerp van de B.J. Claase. De neoromaanse stijl waarin de kerk werd gebouwd is geïnspireerd op de laat-romaanse kerken van het Duitse Rijnland. Oorspronkelijk was de kerk in gebruik bij de Jezuïeten. In 2004 ging de kerk over naar de Karmelieten; toen werd ook de naam gewijzigd.
Aan de kerk ging een noodkerk vooraf, ontworpen door Nicolaas Molenaar sr. en gebouwd in 1888. Deze noodkerk werd in 1923 verbouwd tot parochiehuis en staat nog steeds naast de huidige kerk (zie 2e foto ihiernaast).
De Titus Brandsma Gedachteniskerk is een rijksmonument. Het parochiehuis, de eerdere noodkerk, is dat niet, maar is wel beschermd stadsgezicht.
datum 1e foto rechts: 7 maart 2016
datum 2e foto links: 19 april 2017
bron foto's: Paul Marsman©
Klik hier voor: "kerkelijke objecten, herdenkingsmonumenten en kerkhoven
Woonhuis met hekwerk
Dit pareltje is gelegen op de hoek van de Burghardt van den Berghstraat en de Stijn Buysstraat.
Het pand is in 1895 gebouwd naar ontwerp van de timmerman/architect H.M. Hendriks in neorenaissancestijl. De grond voor de aanleg van de Burghardt van den Berghstraat, waaraan het pand met de hoofdentree is gesitueerd, is op 10 juli 1889 aangekocht. Het pand heeft een voortuin die van het trottoir wordt gescheiden door een smeedijzeren hekwerk.
Omschrijving:
Het in kruisverband gemetselde, bakstenen pand is opgetrokken op rechthoekige grondslag en telt twee bouwlagen boven een souterrain. Het pand heeft een plat dak, aan de voor- en linker zijde voorzien van een schild, gedekt met leien in maasdekking. De hoek heeft een smalle afschuining, die vanaf het hoofdgestel overgaat in een veelhoekige torenopbouw, voorzien van een achtzijdige ingesnoerde naaldspits, gedekt met leien. Het pand heeft een hoge gepleisterde plint uitgevoerd in blokverband. De gevels hebben gepleisterde speklagen en meerdere versieringen en ornamenten uitgevoerd in pleisterwerk. De gevels worden afgesloten met een gepleisterd hoofdgestel. De vensters hebben een bovenlicht bezet met meerkleurig glas-in-lood, dat vermoedelijk dateert van na de oorlog.
De asymmetrisch ingedeelde VOORGEVEL heeft rechts een brede risaliet, eindigend in een hoge Vlaams (trap)gevel. Dit gedeelte bevat in de plint een toegang naar het souterrain, bestaande uit een paneeldeur met twee glaspanelen bezet met ongekleurd kathedraalglas. De bel-etage bevat de hoofdentree, bereikbaar via een hardstenen trap met gedeeltelijk open stootborden. De entree bestaat uit een paneeldeur met een groot glaspaneel bezet met ongekleurd kathedraalglas achter een deurrooster van siersmeedwerk. Boven een kalf met bloklijst bevindt zich een halfrond bovenlicht, ontlast door een steens rondboog met speklagen en omzoomd door een gepleisterde geprofileerde band, die eindigt in kleine versieringen. De verdieping heeft boven de ontlastingsboog een nis met daarin een enkelruits schuifvenster. Het venster wordt ontlast door een gepleisterde latei met knoppen op de uiteinden, met daarboven een hanekam met speklagen. De nis eindigt in een rondboogfries. De kroonlijst van het afsluitende hoofdgestel rust hier op consoles. De Vlaamse gevel bevat een T-venster met getoogd bovenlicht, ontlast door een anderhalf steens segmentboog met een kinderkopje op de gepleisterde sluisteen. De treden van de trapgevel hebben een gepleisterde afdekking. Op de bovenste trede prijkt een vaas. Links heeft de gevel op de bel-etage een getoogd en op de verdieping een recht afgesloten enkelruits schuifvenster.
Op de hoek tussen voor- en linker zijgevel bevindt zich een achtzijdige toren, waarvan vijf zijden zichtbaar zijn. De toren heeft in het overhoekse voorvlak op de bel-etage een getoogd en op de verdieping een recht afgesloten enkelruits schuifvenster. Onder de lekdorpel van het venster op de verdieping bevindt zich een gepleisterde nis met een verheven veld met knoppen. De beide zijvlakken van de toren hebben een smalle, hoge, gepleisterde blindnis. De sluisteen boven de nissen bevat een hondekop. Boven de gootlijst heeft de toren nog een bouwlaag met in het voor- en de zijvlakken een smal venster met halfrond bovenlicht. De toren eindigt in een ingesnoerde naaldspits met leien in maasdekking.
De asymmetrisch ingedeelde LINKER ZIJGEVEL heeft links een brede risaliet, eindigend in een hoge Vlaamse (trap)gevel. Dit gedeelte bevat in de plint een tweelichtvenster met twee enkelruits ramen. Boven de plint bevindt zich een brede nis over twee bouwlagen, eindigend in een rondboogfries op gepleisterde kraagstenen. De bel-etage heeft hier een getoogd drielicht met enkelruits schuifvensters en bovenlichten. De gepleisterde sluitsteen van de ontlastingsboog heeft een gehelmde mannenkop. De verdieping heeft een identiek, maar recht afgesloten venster. Het rechter deel van de gevel bevat op de bel-etage een getoogd en op de verdieping een recht afgesloten enkelruits schuifvenster. Ter plaatse van de Vlaamse gevel ontbreekt het hoofdgestel. Links en rechts van de gevel rust de kroonlijst op consoles. De Vlaamse gevel bevat een T-venster met getoogd bovenlicht, ontlast door een anderhalf steens segmentboog met een kinderkopje op de gepleisterde sluisteen. De treden van de trapgevel hebben een gepleisterde afdekking. Op de bovenste trede prijkt een vaas.
Het INTERIEUR bevat onder meer in de hal een wit marmeren vloer met een hardstenen optrede naar de gang. De gang heeft een trap met gedraaide trappaal en gietijzeren balusters. Het tochtportaal is grotendeels bezet met geglas. De kamers op de bel-etage hebben stucplafonds met onder meer rijke middenornamenten, de kamers op de verdieping hebben enkel geprofileerde perklijsten. De vloer van het souterrain is belegd met zwarte en geelwitte plavuizen.
- Van architectuurhistorische waarde als goed en gaaf bewaard voorbeeld van een herenhuis met ornamentiek bedoor de neorenaissance. Het pand valt op door hoogwaardige esthetische kwaliteiten, zoals het geavanceerde materiaalgebruik en de rijke ornamentiek. Karakteristiek zijn onder meer de ornamentiek in de gevels en de onderdelen in het interieur. Er is sprake van een ensemblewerking als onderdeel van de bebouwing langs zowel de Burghardt van den Berghstraat als de Stijn Buysstraat, waarbinnen het pand behoort tot de omstreeks 1900 gangbare herenhuizen, welke samen met de oudere en latere typen en stijlen goed de ontwikkeling van de bouw van herenhuizen weergeven.
- Van stedenbouwkundige waarde door de zeer prominente situering op de hoek van de Burghardt van den Berghstraat en de Stijn Buysstraat. Deze wegen bezitten nog een in vrij gave staat bewaard gebleven bestand aan historische huizen, die een aantrekkelijk en waardevol straatbeeld vormen. De hoekbebouwing met torentje is karakteristiek voor de uitbreidingswijken in dit gedeelte van Nijmegen.
- Van cultuurhistorische waarde als herkenbaar element uit een maatschappelijke ontwikkeling. Het pand is gebouwd als huisvesting voor de nieuwe en kapitaalkrachtige stedelijke elite, die zich bij voorkeur vestigde in kapitale herenhuizen in de nieuw aangelegde straten rond de oude stad; een stadsuitbreiding die met het verwijderen van de vestingwerken aan het eind van de 19de eeuw mogelijk was geworden.
Dit woonhuis is inclusief het hekwerk een rijksmonument.
datum foto: 9 maart 2017
bron foto: Paul Marsman©