Op deze pagina staan de objecten in/aan de Hertogstraat in Centrum/Benedenstad:
Klik op het item wat u wilt zien voor directe toegang of scroll door alle artikelen van deze straat. Via het balletje met pijl rechts onderaan komt u hier weer terug (browsers in Windows).
Klik hier om terug te gaan naar de pagina Nijmegen Centrum / Benedenstad.
Een plein in het stadscentrum en onderbreking van de hertogstraat.
Het plein stamt uit de periode rond 1880, toen het Hertogplein werd aangelegd op de plaats waar enkele jaren eerder de Hertsteeg- of Hertogpoort was afgebroken. Een markant punt op het plein is de Wilhelminaboom, een zogenaamde koninginnenboom die werd gepland in 1898, het kroningsjaar van Wilhelmina.
Architect Derk Semmelink heeft twee werken voor op het plein ontworpen. Zowel het smeedijzeren hek om de boom, als ook het schoolgebouw voor de eerste Nutsschool van de Maatschappij tot Nut van 't Algemeen zijn van zijn hand. De school, welke de laatste jaren van haar bestaan als dependance van de Nijmeegse Muziekschool heeft gefungeerd, is in 1968 afgebroken en heeft toen plaatsgemaakt voor een autodealer met tankstation. Later is ook dat afgebroken om plaats te maken voor een elektronicazaak, welke ook is afgebroken en plaats heeft gemaakt voor wederom een elektronicazaak met appartementen. Het smeedijzeren hek is nog wel op het Hertogplein te vinden (zie foto).
Ver voor WOII bevond zich de brandweerkazerne ook aan het Hertogplein. Ook dat historische pand is niet aan de slopershamer ontkomen.
De oude linde heeft, toen die niet meer te handhaven was, plaatsgemaakt voor een andere boom. In 2007 werden onder het plein de restanten van de stadspoort van Nijmegen gevonden, dit zorgde voor vertraging in de herstructurering van het plein.
Het Hertogplein kent dus een rijke geschiedenis. Daar is helaas nog maar bitter weinig van te vinden. Het eerder genoemde hekwerk staat er nog, zei het dat het vaak in delen is vervangen vanwege vandalisme en slijtage. Het pand rechts op de foto is als onderdeel van de 19e eeuwse stadsuitleg een beschermd stadsgezicht, maar geen monument.
Op de hoek met de Derde Walstraat staat weliswaar een gemeentelijk monument, maar dat is formeel de Hertogstraat en niet het Hertogplein. Op dat pand kom ik hieronder op terug op deze pagina.
datum foto: 26-02-2016
bron foto: Paul Marsman©
Het pand op de hoek van de Hertogstraat met de Derde Walstraat en uitkijkend over het Hertogplein (zie mijn post elders op de site), is een onderdeel van oorspronkelijk twee herenhuizen met winkel op een uitzonderlijk scherpe hoek van twee straten.
Bakstenen pand van drie bouwlagen met gestucte banden, gedekt met platdak met pannengedekt schilddak aan de straatzijde. De hoek is opgezet als een afgeschuinde gevel van één as.
Op de etages is erkerachtig uitspringend, bekroond met een zeshoekig torentje met zinken spits, geflankeerd door twee twee-assige trapgevels. Links en rechts daarvan door een lijst bekroonde vlakke gevels van respectievelijk zes (Hertogstraat) en drie (Derde Walstraat) assen. Van de oorspronkelijke winkelpui zijn resten bewaard gebleven, zoals de ijzeren bovenafdekking en de natuurstenen kolommen.
Op de eerste verdieping zijn de vensters rechthoekig, bekroond door ontlastingsbogen met geschilderde blokken en gestucte ornamenten in de boogtrommels.
Op de tweede verdieping hebben de vlakke gevelgedeelten dezelfde venstervormen als op de eerste, alleen de twee topgevels hebben anders uitgewerkte raambekroningen in de vorm van halfcirkelvormige stucrozetten.
Op halve hoogte van deze gevels zijn aan weerszijden kolommen op consoles aangebracht die boven goothoogte als gezwenkte spitsbogen zijn voortgezet. Daaromheen zijn de trapgevels gebouwd met stenen afdekkingen. In de beide geveltoppen een venster waaronder gestucte velden met daarin respectievelijk ANNO (niet zichtbaar) en 1894.
Bouwjaar: 1894.
Architect: H. Esmeijer.
Op de eerste en tweede verdieping is eder één raam dichtgemetseld en gestuct. Dit is gedaan omdat er in tijden van weleer zogenaamde raambelasting werd geheven. Dan werd je aangeslagen voor het aantal vierkante meters glas aan de straatzijde.
Dit pand is een fraai voorbeeld van hoekbebouwing in de 19e eeuwse stadsuitleg.
Momenteel zit er een café is.
Dit geheel is een door de gemeente beschermd monument.
datum foto: 26-02-2016
bron foto: Paul Marsman©
Een geheel gepleisterd bakstenen woonhuis aan de Hertogstraat, het deel tussen Hertogplein en Oranjesingel.
Opgetrokken in drie bouwlagen met vlak pannengedekt tentdak. Gevel in drie assen, waarvan de middelste licht vooruitspringt en bekroond wordt met een gewijzigde dakkapel.
De voordeur is asymmetrisch (links) geplaatst, terwijl rechts een kelderingang is gesitueerd. Alle vensters hebben een lichtgebogen, en in de buitenste assen rijk geornamenteerde, bekroning. De kozijnen op de begane grond en eerste verdieping hebben T-vensters, die op de bovenste etage stolpramen met kruisvormige indeling.
Op de eerste etage in het midden een balkon met balusters die terugkomen in de borstwering van de zijvensters. Boven de balkondeuren een kroonlijst op consoles. Het raam daarboven heeft een eenvoudiger bekroning. De friesvormige gevel heeft daarboven twee consoles met daartussen een ornamentaal vlak.
Bouwjaar: ca. 1890
Zeer goed bewaard gebleven voorbeeld van een in de straatwand opgenomen herenhuis uit de eerste jaren van de stadsuitleg.
Dit pand geniet gemeentelijke monumentenbescherming,
datum foto: 26-02-2016
bron foto: Paul Marsman©
