Op deze pagina staan de objecten in/aan de Pastoor van Laakstraat in Lent (Nijmegen Noord):
Klik op het item wat u wilt zien voor directe toegang of scroll door alle artikelen van deze straat. Via het balletje met pijl rechts onderaan komt u hier weer terug (browsers in Windows).
Klik hier om terug te gaan naar de pagina Nijmegen Noord (Lent).
Rooms Katholieke Parochiekerk
Deze aan Onze Lieve Vrouw Geboorte gewijde rooms-katholieke Parochiekerk in Lent aan de Pastoor van Laakstraat is in 1877-1879 gebouwd naar ontwerp van architect G. te Riele Wzn. (1833-1911) in neogotische-stijl. De zijbeuken zijn in 1925-1926 in stijl toegevoegd.
De kerk is van het type kruisbasiliek met westtoren, een driebeukig schip, recht gesloten kruisarmen, een kort koor met driezijdige sluiting en driezijdig gesloten zijkapellen. De in 1925 toegevoegde zijbeuken zijn aan de westzijde travee korter dan het middenschip. De doopkapel is uitgebouwd aan de zuidzijde tegen de eerste travee van het middenschip. De sacristie met schilddak bevindt zich in de hoek tussen het koor en de noordelijke kruisarm. De kruisarmen steken niet buiten het schip. Het DAK van het middenschip, het transept en het koor bestaat uit twee elkaar kruisende zadeldaken met dezelfde nokhoogte. De daken zijn geplaatst tussen hoger opgemetselde tuitgevels met ezelsruggen en schouders. Voornoemde zadeldaken, alsmede de schilddaken van de zijbeuken, -kapellen, sacristie en de ingesnoerde naaldspits van de klokkentoren zijn gedekt met leien in Maasdekking. De naaldspits is ter plaatse van de insnoering voorzien van vier uurwerken. De bekroning bestaat uit een smeedijzeren torenkruis met weerhaan. Met uitzondering van de torenspits wateren de daken af via op de uitgemetselde muur gelegde goten. In het dak van het middenschip en de koorsluiting zijn in totaal drie dakkapellen geplaatst alsmede een houten zolderluik, een driepas in geveltop, een afgewolfd zadeldakje met leien en een piron.
Omschrijving:
De bakstenen GEVELS met uitgemetseld trasraam zijn in kruisverband gemetseld. De gevels worden horizontaal geleed door gemetselde waterslag-, blok- en muizetandlijsten, alsmede decoratieve banden met verdiept kruismotief. De hoge spitsboogvensters en de versneden steunberen benadrukken de verticaliteit. Enkele steunberen zijn overhoeks geplaatst. Het merendeel van de gevelopeningen wordt spitsboogvormig afgesloten: diverse afmetingen lancetvensters in doop- en zijkapellen en diverse afmetingen samengestelde spitsboogvensters in het schip, de kruisarmen en het koor. De grotere spitsboogvensters zijn samengesteld uit 2 of 3 lancetvensters met oculi en bakstenen montants. Tussen twee steunberen is telkens maar venster aangebracht. De geveltoppen van de kruisarmen zijn voorzien van drie spitsboognissen (triplet) en worden afgesloten door een ezelsrug met schouders en tuit. De sacristie heeft rechthoekige vensters: enkelvoudige kleine ramen en grotere kruiskozijnen, alle met smeedijzeren roosters. De kozijnen hebben vellingen.
De uitpandige TOREN aan de westzijde wordt horizontaal geleed door gemetselde waterslag-, blok-, en muizetandlijsten. Onder de torenspits is een spitsboogfries aangebracht. De versneden steunberen zijn overhoeks tegen de toren geplaatst. De eerste torengeleding reikt tot aan de dakvoet van het middenschip. Aan de voorzijde bevindt zich een segmentboogvormig afgesloten ingangsportiek waarin een dubbele deur met smeedijzeren beslag. Boven het portiek een samengesteld spitsboogvenster. De linker en rechter zijde van de toren hebben een identiek maar blind venster. De tweede torengeleding reikt tot aan de nok van het dak van het middenschip. Deze geleding heeft aan de drie zijden elk twee gekoppelde spitsboognissen waarin kleine lancetvensters. De derde geleding steekt volledig boven het dak uit. Deze klokkenverdieping heeft aan de vier zijden elk twee gekoppelde galmgaten met schoepen.
De RUIMTELIJKE INDELING van de kerk bestaat uit een portaal onderin de toren, een driebeukig schip van vier traveeeen ruime viering met recht gesloten kruisarmen, koortravee met driezijdige sluiting en dito zijkapellen.
De WANDOPBOUW bestaat uit kruispijlers met pilasters, een spitsboogarcade en een lichtbeuk. De gordelbogen en de ribben van de vierdelige kruisgewelven worden ondervangen door de pilasters. Het interieur is ten tijde van de aanwijzing wit geschilderd. De gordelbogen, de gewelfribben en de afgeschuinde dagkanten van vensters en bogen hebben een rode kleur.
In het INTERIEUR zijn enkele oorspronkelijke elementen bewaard gebleven, zoals de natuurstenen vloer, de neogotische kerkbanken, een hardstenen doopvont met koperen deksel en neogotisch smeedijzeren hekwerk, gepolychromeerde neogotische houten beelden van Joseph en Maria. Waardevolle oudere elementen zijn onder andere eikenhouten beelden van St. Anna te Drie(Neder-rijns, ca. 1500) en Christus Salvator (XIXA). In de twintigste eeuw is een aantal onderdelen toegevoegd, vernieuwd en/of gewijzigd, zoals de kruiswegstaties van gips (XXa), het (niet beschermde)orgel uit 1931-1932 (firma Winkels/Bik Boxmeer) met vermoedelijk oudere neogotische orgelkast, de gebrandschilderde ramen in de koorsluiting (Dom Rahder O.S.B., 1958), vier nieuwe altaren (Dom Rahder O.S.B.).
Waardering:
- Van architectuurhistorische waarde als typologisch goed en gaaf voorbeeld in exterieur van een neogotische kruisbasiliek met westtoren uit 1877-1879 naar ontwerp van architect G. te Riele Wzn. Het betreft een eenvoudige maar goed ontworpen dorpskerk. Het interieur bevat een aantal waardevolle onderdelen; niet alleen uit de bouwtijd maar ook oudere en nieuwere elementen. - Van stedenbouwkundige waarde als essentieel onderdeel van de historisch gegroeide dorpskern van Lent. Op zichzelf in relatie met de identiek georihervormde kerk even verderop aan de Pastoor van Laakstraat, is het kerkgebouw van bijzondere betekenis voor het aanzien van Lent.
- Van cultuurhistorische waarde als bijzondere uitdrukking van een geestelijke ontwikkeling, in casu de emancipatie in de tweede helft van de 19de eeuw van de katholieke geloofsgemeenschap in Lent.
Deze Rooms-Katholieke kerk is een rijksmonument.
datum foto: 6 maart 2016
bron foto: Paul Marsman©
Klik hier voor: "kerkelijke objecten, herdenkingsmonumenten en kerkhoven
Rechthoekig Calvarie- annex Baarhuisje uit 1877-1879 in Lent.
Dit baarhuisje is te vinden op op de Rooms Katholieke begraafplaats in Lent aan de Pastoor van Laakstraat, naast de Katholieke kerk aldaar naar een ontwerp van architect G. te Riele Wzn.
Een baarhuisje is een klein gebouw of ruimte op een begraafplaats of kerkhof waar doden werden opgebaard, waarvan de dood nog niet met zekerheid kon worden vastgesteld. Begraven mocht pas na 36 uur, omdat de ervaring leerde dat de dood daarna zeker was ingetreden. Deze termijn is tot op de dag van vandaag in de Wet op de lijkbezorging gehandhaafd.
Het huisje op de foto is opgetrokken in neogotische-stijl. De bakstenen gevels met uitgemetseld trasraam zijn in kruisverband gemetseld en voorzien van een waterslaglijst. Het zadeldak is geplaatst tussen hoger opgemetselde topgevels. De topgevels zijn voorzien van schouders, ezelsruggen en een overhoekse pinakel met smeedijzeren sierbekroning. Het dak is gedekt met leien in Maasdekking en watert af via bakgoten die op de uitgemetselde gevels zijn gelegd. De lange gevel aan de straatzijde is symmetrisch ingedeeld: een topgevelrisaliet met spitsboognis tussen twee spitsboograampjes met glas-in-lood en afzaten. Tegen de achterwand van de wit geschilderde nis is een houten kruis met wit geschilderde corpus geplaatst. De korte zijgevels hebben beide een houten deur onder blinde spitsboog. De lange gevel aan de achterzijde is blind uitgevoerd en gedeeltelijk vernieuwd.
- Van architectuurhistorische waarde als typologisch goed en redelijk gaaf voorbeeld van een gecombineerd calvarie- annex baarhuisje uit 1977-1879 in neogotische stijl naar ontwerp van architect G. te Riele Wzn. Het object valt op door de hoogwaardige esthetische kwaliteiten van het ontwerp: gave verhoudingen, zorgvuldige detaillering, goed materiaalgebruik.
- Van stedenbouwkundige waarde als essentieel onderdeel van het rooms-katholieke parochiecomplex in de historisch gegroeide dorpskern van Lent. Het object is markant gesitueerd naast de kerk in het midden van de begraafplaats. Het calvarie- annex baarhuisje en de kerk vormen één ensemble.
Op de 2e foto hierboven een beeld van het huisje vanuit een andere positie.
Dit baarhuisje is een rijksmonument.
datum foto's: 16-05-2017
bron foto's: Paul Marsman©
Klik hier voor: "kerkelijke objecten, herdenkingsmonumenten en kerkhoven
De Hervormde/Gereformeerde kerk van Lent, zoals de officiële benaming is, aan de Pastoor van Laakstraat heeft als architectonische hoofdvorm een rechthoekige zaal met gedeeltelijk ingebouwde toren aan de korte voorzijde. De zaalkerk heeft vermoedelijk een laat-dertiende eeuwse kern.
De eerste vermelding dateert van 1329. Uit de rekening van de officiaal van de aartsdiaken ten dom uit 1500 blijkt dat de kerk aan St. Maarten was gewijd. Na de Hervorming hebben de protestanten de kerk in gebruik genomen. Sedertdien zijn er twee branden in het kerkgebouw geweest. Na de eerste brand in 1585 is de absis gesloopt. De Engelsen hebben in 1794-1795 het interieur in brand gestoken. Het grondplan en de hoofdvorm (m.u.v. de absis) van de kerk is vermoedelijk eeuwenlang ongewijzigd gebleven. In 1886 zijn een toren en een extra buitengevel aan de kerk toegevoegd. De vroeg-twintigste eeuwse consistorie aan de achterzijde van de kerk (ter plaatse van de vroegere absis) is onlangs vervangen door nieuwbouw. Deze moderne consistorie valt buiten de bescherming.
Het vrijstaande kerkgebouw bevindt zich in de bebouwde kom van Lent en staat aan de oostzijde van de Pastoor van Laakstraat. Direct evenwijdig aan deze straat loopt de snelweg Nijmegen - Arnhem. De kerk is met de voorgevel en toren naar genoemde verkeerswegen gericht. De nokas van het dak van de zaalkerk staat loodrecht hierop. De kerk wordt van de openbare weg gescheiden door een klein voorplein.
Omschrijving:
De kerk bestaat uit een rechthoekige zaal met schilddak en een gedeeltelijk ingebouwde toren op vierkante grondslag aan de voorzijde. De derde geleding van de kerktoren steekt door de nok van het schilddak heen en wordt afgesloten door een ingesnoerde naaldspits. De torenspits is gedekt met leien en wordt bekroond door een windwijzer in de vorm van een haan met richting-aanduidingen. Het dak van de zaal is ingeknikt en heeft een overstek ten gevolge van de oude dakhelling en de extra buitenmuur. Het dak watert af via zinken mastgoten. Het dak is gedekt met gesmoorde oud-Hollandse pannen. De bakstenen GEVELS zijn in kruisverband gemetseld en voorzien van een waterslaglijst ter hoogte van de vensterdorpels. De gecementeerde plint heeft eveneens een waterslaglijst. De voorgevel en de toren zijn wit gepleisterd. De uitgespaarde gevelopeningen van de zaal zijn spitsboogvormig afgesloten. In de toren zijn de openingen rondboogvormig afgesloten.
De symmetrisch ingedeelde VOORGEVEL heeft aan weerszijden van de toren een spitsboogvenster met Y-vormige indeling en glas-in-lood. De gepleisterde vensteromlijsting is voorzien van een sluitsteen. De toren heeft een driedelige geleding. De geledingen worden gemarkeerd door een waterslaglijst en een kleine inspringing. De hoeklisenen zijn met elkaar verbonden door (rond-)bogen. De onderste geleding heeft aan de voorzijde een rondboogportaal met dubbele paneeldeur en een geprofileerde gepleisterde omlijsting met dito sluitsteen. Boven de entree is een gedenksteen ingemetseld met het opschrift:
"MONUMENTUM HOC. / HUIC TEMPLO 1659 RESTAURATO / ADSTRUCTUM / CURA ET AUSPICIO / DOMINORUM / C.H. BERCHOFF VDM TRI / I.H. DE RANITZ & I. RIJNDERS / PRESBYTERORUM / UT ET / VIRORUM / E. DERXSEN & C. CRIJNEN / DIACONORUM / ANNO / CI)I)CCLV".
Boven deze steen is een geblokte segmentboog met sluitsteen aangebracht. De tweede geleding van de toren heeft aan de voorzijde een oculus gevat onder een gestucte rondboog. De derde geleding fungeert als klokkenverdieping. De voor-, linker- en rechterzijde hebben rondboogvormige galmgaten met houten persiennes. De twee galmgaten aan de achterzijde zijn rechthoekig van vorm. In de toren een klokkenstoel met luidklok van M. Fremy, 1683, diam. 73 cm.
De identieke LINKER en RECHTER ZIJGEVEL hebben een regelmatige indeling, bestaande uit drie spitsboogvensters. Het middelste venster van beide gevels is blind uitgevoerd. De overige vensters hebben een Y- vormige indeling en gekleurd glas-in-lood. In de ACHTERGEVEL bevinden zich twee identieke spitsboogvensters. Het glas-in-lood met de tekst "ERE ZIJ GOD / VERBLIJDT U IN DE HERE" dateert uit 1955.
Het INTERIEUR bestaat uit een rechthoekige ruimte met een gestuct spiegelgewelf (vlak plafond met koven aan de vier zijden). Voorin de kerk bevindt zich een houten orgeltribune met een gesloten balustrade van houten panelen en een balustradeorgel uit 1855, gemaakt door de fa. Schilgens en Van der Haspel. De orgelkas vertoont klassieke stijlinvloeden (forse kroonlijsten met akroteria, XVIIIc). De tribune wordt ondersteund door ionische zuilen. Boven het middenpad hangen twee koperen kroonluchters met elk acht armen uit de 17de eeuw. Onder het middenpad bevindt zich een graf van een man en een vrouw met twee wapenschilden (1708). Achterin de kerk hangen twee van elders afkomstige 19de eeuwse kroonluchters. Tegen de achterwand bevindt zich een eenvoudige houten kansel uit de eerste helft van de 19de eeuw: een bewerkte achtzijdige paal waarop een veelhoekige kuip met borstwering, lezenaar en klankbord.
Waardering:
- Van architectuurhistorische waarde als voorbeeld van een historisch gegroeid kerkgebouw met een middeleeuwse kern en een overwegend 19de eeuws exterieur: een laat-19de eeuwse modernisering van een laat-gotisch kerkje. De hoofdvorm en het grondplan van de zaalkerk is vermoedelijk eeuwenlang ongewijzigd gebleven, met uitzondering van de gesloopte absis en de in 1886 toegevoegde toren aan de voorzijde. Het object is, mede vanwege de bijzondere ouderdom, van bijzonder belang voor de geschiedenis van de architectuur (bouwhistorische waarde). Het interieur bevat bijzondere onderdelen, zoals een 19de eeuws orgel, 17de eeuwse kroonluchters, een vroeg 18de eeuws kerkgraf, een 19de eeuwse kansel en een luidklok uit 1683.
- Van stedenbouwkundige waarde als essentieel onderdeel van de historisch gegroeide dorpskern van Lent. Op zichzelf en in relatie met de identiek georiënteerde rooms-katholieke kerk even verderop aan de Pastoor van Laakstraat, is de kerk van bijzondere betekenis voor het aanzien van Lent.
De Hervormde/Gereformeerde kerk is een rijksmonument.
datum foto: 6 maart 2016
bron foto: Paul Marsman©
Klik hier voor: "kerkelijke objecten, herdenkingsmonumenten en kerkhoven
De voormalige pastorie naast de Nederlands Hervormde Kerk (thans PKN) aan de Pastoor van Laakstraat in Lent.
Het is een dwarshuis met achterhuis. Het is grotendeels aan het openbare zicht onttrokken door kegelvormig geschoren coniferen in voortuin.
Dwarshuis: lage rechthoekige bouwmassa met schilddak voorzien van gesmoorde oude holle pannen boven bakgoot en 2-tal later aangebrachte dakkapellen.
Symmetrische voorgevel met 4 flauw gebogen schuiframen ter weerszijde van voordeur met bovenraam.
Achterhuis: Hoger gelegen als voorhuis en waarschijnlijk van oudere oorsprong, doch in de loop der tijd gewijzigd. Zadeldak met wolfseind gedekt met gesmoorde tuile du nord.
Diverse deur- en raamopeningen in zijgevels. Symmetrische achtergevel met 2-tal schuiframen (flauw gebogen idem als dwarshuis) ter weerszijde van toegangsdeur met bovenraam. Onder het wolfseind bevindt zich een laag zolderraam. Opmerkelijk is de merkwaardig afgeronde detaillering van de bovenhoeken van de schuiframen en het daarbij behorende verloop van de lateien. Deze ramen bevatten thans houten vensterbanken.
Thans is het als kosterswoning in gebruik.
Zowel op zichzelf als in relatie met de belendende N.H. kerk van beeldbepalende waarde. Op grond van de met deze kosterswoning verbonden geschiedenis tevens van bijzonder cultuurhistorische waarde.
Deze pastorie is een gemeentelijk aangewezen monument.
datum foto: 16-05-2017
bron foto: Paul Marsman©
Klik hier voor: "kerkelijke objecten, herdenkingsmonumenten en kerkhoven
