Het Maas-Waalkanaal is, zoals de naam al zegt, een kanaal dat de Maas verbindt met de Waal. Het kanaal is ongeveer 13,5 kilometer lang en loopt van Weurt (ten westen van Nijmegen) naar het zuiden en eindigt bij Heumen. De aansluiting van de Maas en het Maas-Waalkanaal vormt het drieprovinciënpunt tussen Gelderland, Limburg en Noord-Brabant.
De werken voor het kanaal begonnen in 1920. Op 27 oktober 1927 werd het kanaal door de toenmalige vorstin H.M. Koningin Wilhelmina geopend. Vóór die tijd moesten schepen een omweg van circa 100 km maken om van Heumen naar Nijmegen te komen, waarna het Duitse achterland bereikt kan worden.
De gevolgen voor het dorp Heumen waren onmiskenbaar. Het kwam tussen de Maas en het kanaal te liggen en werd zeer lastig bereikbaar. Het dorp Neerbosch werd doormidden gedeeld. Daarnaast hebben het kanaal en latere verbreding en daardoor de bouw van de nieuwe Hatertsebrug ook grote invloed gehad op het dorp Hatert bij Nijmegen. Door bouw van de brug in de jaren 60 verdwenen daar twee dorpskroegjes en de kerk, waarmee de dorpskern verdween.
In 1970 werd besloten het kanaal te verbreden met een bedrag aan geschatte kosten van 117 miljoen gulden (53 miljoen €uro). De noodzakelijke expansie van Nijmegen deed in diezelfde tijd het toenmalige gemeentebestuur van Nijmegen besluiten om aan de westelijke zijde van het kanaal een nieuwe woonwijk te bouwen, Dukenburg. Nog geen 10 jaar later verrees Lindenholt, dat deels over het oude dorp Neerbosch is gebouwd. Hierdoor doorsnijdt het Maas-Waalkanaal inmiddels voor een groot deel de bebouwde kom van Nijmegen.
In 2002 verscheen van de hand van H. van Eeuwijk en G.J. Nillesen het boekje "Driekwart eeuw Maas-Waalkanaal 1927-2002" ter gelegenheid van het 75-jarig bestaan van deze verbinding tussen Maas en Waal.
Het kanaal zelf ligt in zijn geheel in Gelderland, maar het beheer is in handen van Rijkswaterstaat directie Limburg. Bij Weurt ligt het sluizencomplex Sluis Weurt. Bij Heumen ligt ook een sluis, maar deze staat vrijwel altijd open. Dit komt doordat de Maas bij Heumen op een constant waterpeil wordt gehouden door middel van een stuw bij Grave.
In 2007 en 2008 zijn enkele bruggen met 25 tot 35 cm opgevijzeld, zodat het waterpeil in het kanaal kan worden verhoogd. Hierdoor wordt het mogelijk om containerschepen met vier lagen containers gebruik te kunnen laten maken van het kanaal. Het verhogen van het waterpeil in het kanaal leidt tot hogere grondwaterstanden in de gebieden direct langs het kanaal. Om overlast tegen te gaan liet Rijkswaterstaat een drainagesysteem aanleggen.
Er liggen maar liefst 8 bruggen over het kanaal. Na de sloop van de oorspronkelijke bruggen liggen heden ten dagen 7 bruggen van een meer algemene architectuur. Eén brug springt er uit en dat is de spoorbrug over het kanaal, welke op de 2e foto hierboven te zien is.
datum foto: 11 februari 2016
bron foto: Paul Marsman©
Klik hier om terug te gaan naar Nijmegen objecten.